یک منبع در سفارت افغانستان در شهر عشق‌آباد ترکمنستان به شرط افشانشدن نامش معلوماتی را در اختیار روزنامه ۸صبح قرار داده است که نشان می‌دهد اجمل احمدی، سرپرست پیشین بانک مرکزی و از چهره‌های نزدیک به محمداشرف غنی، رییس جمهور پیشین افغانستان، به گونه غیرقانونی در کار پروژه تاپی دخالت و اعمال نفوذ کرده است.
معلومات منبع نشان می‌دهد که مجری اصلی پروژه تاپی در حکومت پیشین افغانستان اجمل احمدی بوده و وزارت معادن و پترولیم به عنوان مسوول قانونی اجرای پروژه به گونه نمادین فعالیت می‌کرده و صلاحیت چندانی در اجرای آن نداشته است. براساس این معلومات، صلاحیت تاپی به گونه انحصاری در اختیار شخص اجمل احمدی قرار داشته است.
منبع تصریح می‌کند که تاپی یک پروژه سرگردان در حکومت افغانستان بود و تمام صلاحیت اجرایی آن از سوی اجمل احمدی انحصار شده بود. به ادعای منبع، زمانی که اجمل احمدی مشاور اقتصادی رییس جمهور بود، صلاحیت تاپی به مشاوریت اقتصادی رییس جمهور واگذار شد و وزارت معادن و پترولیم در پروژه تاپی به حاشیه کشانده شد.
به همین ترتیب با رفتن اجمل احمدی به وزارت تجارت و صنایع، باز هم او صلاحیت اجرایی تاپی را بر دوش داشت و کارهای مربوط به این پروژه از مشاوریت اقتصادی رییس جمهور به وزارت تجارت و صنایع انتقال یافت و تیم کاری اجمل احمدی مسوول پیش‌برد کار اجرایی تاپی بود.
براساس معلومات منبع، حتا زمانی که مسوولیت اجمل احمدی در وزارت تجارت و صنایع به پایان رسید و به عنوان سرپرست بانک مرکزی گماشته شد، خلاف تمام اصول و قوانین، همزمان با سرپرستی بانک مرکزی کارهای اجرایی تاپی را هم بر دوش داشت و صلاحیت این پروژه از وزارت تجارت و صنایع به بانک مرکزی واگذار شد.
در حالی که از جانب حکومت ترکمنستان معاون رییس جمهور این کشور در امور نفت و گاز رییس تاپی گماشته شده بود؛ اما مقام‌های این کشور معترض بودند که به لحاظ حقوقی و تخنیکی، آنها نمی‌توانند در مورد پیش‌برد کارهای اجرایی پروژه تاپی با یک فرد مرتبط مانند سرپرست بانک مرکزی افغانستان گفت‌وگو کنند.
منبع تصریح می‌کند که بودجه مورد نیاز برای عملی شدن فاز نخست خط لوله گاز از ترکمنستان تا هرات تأمین شده بود و قرار بود گاز مورد نیاز هرات از طریق تاپی تأمین شود. مطابق برنامه قرار بود افزون بر ایجاد سیستم گاز شهری، سوخت مورد نیاز موترها و کارخانه‌های شهرک صنعتی هرات با انرژی گاز تأمین شود.
معلومات منبع نشان می‌دهد، پس از اینکه مقام‌های ارشد ترکمنستان از نبود اراده سیاسی در کشورهای پاکستان و هند برای اجرایی شدن تاپی دل‌سرد شدند، تصمیم گرفتند، فاز نخست این پروژه را از مرز تورغندی تا پمپ‌استیشن گاز هرات با طول ۱۳۰ کیلومتر عملی کنند و تمامی آماده‌گی‌های لازم از سوی ترکمنستان روی دست گرفته شده بود.
این مقام سابق سفارت افغانستان در ترکمنستان می‌افزاید که مقام‌های ترکمنستان از حکومت افغانستان خواستند که میزان مصرف گاز در هرات را مشخص کنند؛ اما حکومت افغانستان به دلیل دخالت اجمل احمدی نتوانست میزان مصرف گاز در این ولایت را مشخص کند و این امر سبب تأخیر آغاز کار تاپی در هرات شد.
او گفت: «به گونه مثال، مقام‌های ترکمنستان از جانب افغانستان خواسته بودند تا شمار موترها، خانه‌ها، کارخانه‌ها و سایر بخش‌های مصرف‌کننده گاز را تنها در ولایت هرات مشخص کنند؛ اما با گذشت شش ماه از درخواست ترکمنستان، حکومت افغانستان و تیم اجمل احمدی نتوانستند این آمار ساده را گردآوری کنند و در اختیار ترکمنستان قرار دهند.»
با این همه، دخالت‌های غیرقانونی اجمل احمدی در روند کار تاپی، ایجاد نهادهای موازی در کنار نهادهای قانونی مسوول و در نهایت نبود هماهنگی درست در حکومت افغانستان سبب شد، یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پروژه‌های اقتصادی که می‌توانست سرنوشت افغانستان را دگرگون کند، بلاتکلیف بماند و اجرایی نشود.
(هشت صبح)
۲۰۲۲/۲۵/۲
