در روزهای اخیر، برخی حساب های کاربری وابسته به نهادهای امنیتی پاکستان مدعی شدند که یک هواپیمای نظامی آمریکا، حامل معاون سازمان سیا، به صورت مخفیانه در پایگاه بگرام افغانستان از طریق پرواز هواپیمای C-17 با کال‌ساین MOOSE59 فرود آمده است. این ادعا، که با هدف دامن زدن به گمانه زنی‌های امنیتی در افغانستان مطرح شد، به سرعت با بررسی داده های پروازی و شواهد عینی زیر سؤال رفت. آنچه در ادامه می‌خوانید، نگاهی است تحلیلی به این روایت و چگونگی فروپاشی آن در برابر داده های مستند.
نقد این شایعه از چند زاویه قابل بررسی است:
۱. داده های راداری به عنوان منبع بی طرف:
برخلاف ادعای حساب های وابسته به ارتش پاکستان، سامانه های عمومی ردیابی پرواز مانند FlightRadar24 یا ADS-B Exchange مسیر این هواپیما را به شکل دقیق ثبت کرده اند. داده ها نشان می دهند که این پرواز بدون توقف از فضای افغانستان عبور کرده و مستقیماً به سمت تاجیکستان، و احتمالاً فرودگاه کول یاب، رفته است. چنین اطلاعاتی سخت قابل جعل است، چرا که توسط هزاران کاربر و چندین سیستم مستقل ثبت و تأیید می‌شود.
۲. ناشی گری رسانه ای یا عملیات روانی؟
نحوه ی روایت این شایعه از سوی برخی حساب های امنیتی پاکستانی نشان از یک تقلای ناشیانه برای ایجاد موج خبری دارد. اگر هدف عملیات روانی علیه افغانستان یا آمریکا بوده، ضعف فنی در تحلیل داده های پروازی و اتکای صرف به روایت بدون سند، آن را بی اثر کرده است.
۳. فقدان شواهد تصویری یا عینی:
هیچ تصویری از فرود هواپیما در بگرام، حضور معاون سیا در افغانستان، یا فعالیت های مشکوک در بگرام هم زمان با این پرواز منتشر نشده است. در فضای رسانه‌ای امروز، عدم وجود چنین شواهدی خود دلیلی بر نادرستی ادعاست.
۴. روایت های جایگزین معتبرترند:
مسیر پروازی که به کول یاب ختم می شود، با توجه به نقش تاجیکستان در برخی تعاملات اطلاعاتی آمریکا در منطقه، روایت قابل باورتر و منطقی تری است. پاکستان با این شایعه سازی شاید در تلاش برای منحرف کردن افکار عمومی از دیگر تحولات امنیتی باشد.
در مجموع، این شایعه بیش از آن‌که سندیت داشته باشد، یک تلاش ضعیف برای برجسته سازی نقش بگرام در تعاملات امنیتی آمریکاست و با داده های عینی قابل رد است.
عکس زیر در شبکه های اجتماعی در جهت رد این ادعا منتشر شده است:
– تصویر بالا: هواپیمای آمریکایی «MOOSE59» در نزدیکی ولسوالی اورکزی، ایالت خیبر پختونخوا، پاکستان
– تصویر پایین: هواپیمای آمریکایی «MOOSE59» در ولسوالی بلجوان، ولایت ختلان، تاجیکستان
