تیم نظارت بر تحریم و پشتیبانی تحلیلی، زیرمجموعه کمیته ۱۹۸۸ تحریم طالبان در شورای امنیت سازمان ملل با انتشار گزارش سالانه‌ای هشدار داد، تهدید تروریسم در افغانستان و منطقه رو به افزایش بوده و “نشانه‌هایی از بازسازی توانمندی عملیاتی القاعده وجود دارد.”
در این گزارش نوشته شد: “گروه طالبان و مقام‌هایش که تحت رهبری هبت‌الله آخوندزاده که به صورت دوفاکتو قدرت را در افغانستان در دست دارند، بار دیگر به سیاست‌های مستبدانه سلب‌کننده و پشتون محوری که دولت قبلی اواخر دهه ۱۹۹۰ طالبان اجرا می‌کرد، متوسل شده‌اند.”
در این گزارش آمده است، بعد از ماه گست ۲۰۲۲، عملیات‌های شاخه داعش خراسان در افغانستان (اگر هم افزایش نیافته باشد) اما به سمت پیچیده‌تر و مرگبارتر شدن می‌رود.
طارق فرهادی، یک تحلیلگر امور سیاسی گفت: “بعد از تجربه جنگ برای سال‌های زیاد در افغانستان، لازم است گفتمانی ملی وجود داشته باشد تا گروه‌های سیاسی مختلف نزد همدیگر آمده و راه‌حلی را برای آینده این کشور بیابند در غیر این صورت انحصار قدرت در افغانستان همچنان باقی خواهد ماند.”
در این گزارش شورای امنیت سازمان ملل بیان شد، “طالبان مفاد مبارزه با تروریسم را در توافق خود با آمریکا تحت عنوان توافق برقراری صلح در افغانستان، عملی نکرده است.”
در ادامه این گزارش تصریح شد: “ارتباط میان طالبان با القاعده و تحریک طالبان پاکستان قوی مانده است. تحت نظارت مقام‌های دوفاکتوی گروه طالبان، طیفی از گروه‌های تروریستی آزادی بیشتری برای مانور دارند. آن گروه‌ها دارند از این موقعیت به خوبی استفاده می‌کنند و تهدید تروریسم هم در افغانستان و هم در کلیت منطقه رو به افزایش است.”
مولفان این گزارش طالبان را متهم کردند که به‌رغم تعهدشان برای اینکه اجازه ندهند از خاک افغانستان برای حملات علیه کشورهای دیگر استفاده شود، پذیرای تحریک طالبان پاکستان بوده و از آن فعالانه حمایت کرده است.
همچنین طبق این گزارش، طالبان با وجود حفظ روابطش با چندین گروه تروریستی، نزد کشورهای عضو لابی‌گری کرده تا کمک‌های ضد تروریستی را برای جنگش با گروه داعش خراسان که به عنوان رقیب اصلی خود می‌بیند، دریافت کند.
بر اساس این گزارش، در ضمن وجود نشانه‌های بازسازی توانمندی عملیاتی القاعده، تحریک طالبان پاکستان هم با حمایت طالبان حملاتی را در پاکستان به اجرا می‌گذارد و اینکه شبه‌نظامیان گروه‌های تروریستی خارجی سراسر مرزهای افغانستان را تهدید می‌کنند.
در این گزارش نوشته شد: “روابط بین طالبان افغانستان و تحریک طالبان پاکستان، همچون روابط طالبان با القاعده محکم است و از بین رفتنش بعید است. تداوم حمایت طالبان از تحریک طالبان پاکستان ظاهرا قدرت خویشتنداری اسلام‌آباد را محک زده و دارای ریسک بازگشت به افزایش سطح خشونت در هر دو سمت مرز است.”
این اولین گزارش این تیم نظارتی وابسته به شورای امنیت سازمان ملل است که در تمام طول مدت تهیه آن، طالبان در افغانستان در قدرت قرار داشته است. نویسندگان این گزارش تصریح کردند، رهبران طالبان نشانی از اینکه تسلیم فشارها برای اجرای اصلاحات و سازش به امید کسب رسمیت سیاسی بین‌المللی بشوند، ندارند.
در متن گزارش آمده است: “هیچ مخالفت سیاسی معناداری آنها را مهار نمی‌کند. در طول مدت تهیه این گزارش، حضور شبه‌نظامیان تروریست خارجی که طالبان به آنها پناه داده، تبدیل به یک تهدید امنیتی فزاینده برای بسیاری از کشورهای همسایه شده است. کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر القاعده در جولای ۲۰۲۲ در یک مهمانخانه مرتبط با سراج‌الدین حقانی، وزیر کشور موقت طالبان، در شهر کابل هم نگرانی‌ها را کاهش نداد.”
در ادامه این گزارش تصریح شد: “از نظر بسیاری از کسانی که برای این گزارش با آنها مشورت شد، همین یک اتفاق اعتبار تعهد طالبان به قطع ارتباط با گروهای تروریستی طبق توافق دوحه را نشان می‌دهد.”
نویسندگان گزارش عنوان کردند: “به نظر می‌رسد القاعده همچنان به دنبال تقویت جایگاهش در افغانستان بوده و با طالبان تعامل داشته و از رژیم آنها حمایت و از چهره‌های ارتش طالبان محافظت می‌کند. القاعده حضوری کم سروصدا را در پیش گرفته و بر استفاده از افغانستان به عنوان یک کانون ایدئولوژیکی و لجستیکی برای بسیج نیرو و استخدام نیروهای جدید در ضمن بازسازی مخفیانه توانمندی عملیاتی خارجی خود تمرکز کرده است.”
طبق این گزارش، القاعده به دنبال افزایش ظرفیت خود برای هدایت و جهت‌دهی به شاخه‌های وابسته‌اش و نفوذ اعضایش به درون رده‌های طالبان، تحریک طالبان پاکستان و داعش خراسان است. این گروه فعالیت‌هایش را با کمک‌گیری از هسته مالی القاعده و کمک‌های اهدایی در قالب حواله و رمزارز تامین می‌کند.
کشورهای عضو سازمان ملل، شاخه داعش خراسان را به عنوان جدی‌ترین تهدید تروریستی فعلی در افغانستان و همین طور برای کشورهای همسایه آن و آسیای مرکزی ارزیابی کردند. این گروه در مدت بیش از یک سال گذشته توانمندی‌های عملیاتی و آزادی تحرک خود در داخل افغانستان را افزایش داده است.
گزارش مذکور همچنین بیان کرد، گروه داعش خراسان تلاش‌های جدی اما شکست‌خورده‌ای برای ترور سراج‌الدین حقانی و ملا یعقوب در سال ۲۰۲۲ از جمله با ورود موفق به خانه‌های هر دو هدف داشته و این نشان‌دهنده دسترسی آنها به اطلاعات عوامل داخلی و استفاده از این اطلاعات است.
طبق این گزارش، گروه القاعده در شبه قاره هند نیز ۱۸۰ تا ۲۰۰ شبه‌نظامی داشته و اسامه محمود، رهبر آن و عاطف یحیی غوری، معاون رهبرش و محمد معروف، مسئول جذب نیروی این گروه هستند. این گروه در ولایت‌های قندهار، نیمروز، فراه، هلمند و هرات افغانستان حضور داشته و فعالانه از تحریک طالبان پاکستان حمایت می‌کند و این باعث شده که بتواند محدودیت‌هایی را که طالبان بر آن اعمال کرده، دور بزند.
به نوشته خبرگزاری طلوع نیوز، سهیل شاهین، رئیس دفتر سیاسی طالبان در دوحه، این گزارش شورای امنیت سازمان ملل را “به دور از حقیقت” دانست و ادعا کرد، “همه گروه‌های قومی در افغانستان در دولت فعلی سهم دارند.”
این مقام طالبان گفت: “ما همواره گفته‌ایم که تصمیم‌ها و قضاوت‌ها درباره افغانستان نباید بر مبنای گزارش‌های برخی رسانه‌های مغرض در جهان باشند بلکه باید مبتنی بر واقعیت‌های میدانی بوده و تصحیح شده باشند.”
