معضل هند در افغانستان: تعامل یا عدم تعامل با طالبان؟

هند از پذیرش فرید ماموندزی، فرستاده ارشد انتصابی طالبان به سفارت خود در دهلی، که هنوز سفیر دولت پیشین است، خودداری کرده است. این امر منجر به جنگ قدرت در سفارت شد که ماموندزی از کناره گیری خودداری کرد و دولت طالبان نماینده خود، قدیر شاه را به جای او فرستاد.

تصمیم دولت هند برای نپذیرفتن فرستاده طالبان یک تحول قابل توجه است، زیرا نشان می دهد که هند تمایلی برای به رسمیت شناختن کامل دولت طالبان ندارد. این مسئله برخلاف برخی کشورهای دیگر مانند روسیه و چین است که قبلاً سفیران خود را به کابل فرستاده اند.

برخی از تحلیلگران استدلال می کنند که تعامل هند با طالبان خیانت به گروه مسلح پیشین افغانستان و ایدئولوژی آن است. در مطلب به نقل از این تحلیلگران آمده که هند با حفظ روابط با جبهه مقاومت ملی و مجاهدین سابق تلاش می کند که مشروعیت و حاکمیت طالبان را تضعیف کند.

هند از زمان تشکیل این گروه در دهه 1990 با طالبان تعامل داشته است. با این حال، تعامل آنها، محتاطانه و عملی بوده است. هند هرگز دولت طالبان را به رسمیت نشناخته و به ارائه کمک های بشردوستانه به مردم افغانستان ادامه داده است.

در ماه های اخیر، هند تعامل خود را با طالبان افزایش داده است. این تا حدی به این دلیل است که طالبان اکنون دولت واقعی افغانستان است. این نیز به این دلیل است که هند در مورد ظهور داعش در افغانستان نگرانی دارد.

هند جلسات متعددی با رهبران طالبان برگزار کرده و به آنها کمک های بشردوستانه ارائه کرده است. با این حال، هند نیز به صراحت اعلام کرده است که تا زمانی که دولت طالبان شرایط ویژه مانند رعایت حقوق بشر و اطمینان از تبدیل نشدن افغانستان به پناهگاه امن تروریست ها را نداشته باشد، به رسمیت نمی شناسد.

طالبان به تعامل هند با آمیزه ای از سرپیچی ها پاسخ داده است. این گروه از به رسمیت شناختن فرید ماموندزی به عنوان سفیر افغانستان در هند خودداری کرده و نامزد خود قدیر شاه را به جای او فرستاده است. با این حال، طالبان همچنین گفته است که مایل به همکاری با هند در مورد موضوعات مورد علاقه دوجانبه مانند تجارت و امنیت است.

آینده روابط هند و طالبان نامشخص است. با این حال، واضح است که هند به تعامل با طالبان، هرچند محتاطانه، ادامه خواهد داد. هند در مورد ظهور داعش در افغانستان نگران است و قصد دارد تا اطمینان حاصل نماید که افغانستان به پناهگاه امن تروریست ها تبدیل نمی شود. با این حال، هند نیز نگران سوابق حقوق بشری طالبان است و تا زمانی که دولت طالبان شرایط خاصی را برآورده نکند، آن را به رسمیت نخواهد شناخت.

طالبان به دنبال مشروعیت و به رسمیت شناختن بین المللی است، طالبان برای تأمین کمک ها و تجارت باید بتواند با کشورهای دیگر تعامل داشته باشد و تصمیم هند این موضوع را دشوارتر می کند.

تصمیم هند به مردم افغانستان نیز آسیب می رساند. مردم افغانستان در سال های اخیر رنج های زیادی را متحمل شده اند و آنها نیاز دارند که جامعه جهانی در کنار آنها بایستد. تصمیم هند این پیام را می دهد که جامعه بین المللی مایل به انجام این کار نیست.

دلایل متعددی وجود دارد که چرا هند ممکن است این تصمیم را گرفته باشد. یکی از دلایل ممکن است نگرانی هند در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان باشد. طالبان به نقض حقوق بشر از جمله سرکوب زنان و دختران متهم شده است. هند ممکن است تمایلی به مشروعیت بخشیدن به دولت طالبان تا زمانی که اقداماتی برای بهبود وضعیت حقوق بشر انجام ندهد، نداشته باشد.

دلیل دیگر تصمیم هند ممکن است نگرانی از وضعیت امنیتی در افغانستان باشد. این کشور هنوز با تعدادی تهدید امنیتی از جمله گروه داعش مواجه است. هند ممکن است نگران باشد که دولت طالبان قادر به مقابله مؤثر با این تهدیدها نیست.

دلایل تصمیم هند هرچه که باشد، واضح است که این تصمیم برای طالبان و افغانستان زیان آور است. این تصمیم، تامین مشروعیت و کمک های بین المللی را برای طالبان دشوارتر می کند و همچنین دریافت کمک های مورد نیاز را برای افغانستان دشوارتر می کند. این تصمیم همچنین برای مردم افغانستان که در سال های اخیر آسیب های زیادی دیده اند، زیانبار است.

تعامل هند با طالبان یک موضوع پیچیده و چالش برانگیز است. هند تلاش می کند نگرانی های امنیتی خود را با تمایل خود به ارتقای دموکراسی و حقوق بشر در افغانستان متعادل کند. هنوز خیلی زود است که بگوییم نتیجه بلندمدت تعامل هند با طالبان چه خواهد بود. با این حال، واضح است که هند همچنان نقش مهمی در آینده افغانستان ایفا خواهد کرد.

(ایرو ایشیا ریویو / 26 جون 2023)