جناب آقای وزیر
فردا من از مسئولیت خود بعنوان نماینده ویژه در صلح افغانستان کناره گیری خواهم کرد. من به این نتیجه رسیدم اکنون بهترین زمان برای این کار است، در مقطعی که ما در حال ورود به مرحله ای جدید از سیاست افغانستان خود هستیم.
در سال ۲۰۱۸، پس از تصمیمی که در مورد کاهش اساسی یا پایان دادن به مسئولیت سنگین حضور نظامی و اقتصادی ایالات متحده در افغانستان و آزاد کردن آن منابع برای اولویت های ضروری چون نیازهای داخلی و چالش رسیدگی به مسائل مربوط به چین گرفته شده بود، از من خواسته شد تا به دولت بازگردم.
وقتی کار خود را آغاز کردم، دو اقدام ارجحیت داشت: رسیدن به توافقی که از تبدیل شدن مجدد افغانستان به تهدیدی برای امنیت آمریکا و جهان و پناهگاه امن تروریست ها جلوگیری کند، و کمک به باز کردن راهی برای افغان هایی که بیش از ۴۰ سال با یکدیگر در جنگ بودند تا به یک سازش سیاسی برسند. با این اهداف، من و تیم من ملاقات ها و مذاکرات با اعضای طالبان و دولت افغانستان را آغاز کردیم. ما حتی متحدین خود و بازیگران اصلی منطقه ای چون چین، روسیه، هند و پاکستان را نیز در این پروسه دخیل کردیم. ما با قطر که نه تنها میزبان مذاکرات بود، بلکه کمک بسزایی در مذاکرات با طالبان داشت همکاری نزدیکی داشتیم.
در پایان، ما به توافقی مبتنی بر شرایط که چارچوبی چهار بندی و راهی برای صلح ارائه می کرد رسیدیم. طالبان متعهد شدند که به گروه های تروریستی همچون القاعده اجازه ندهند که از خاک افغانستان حملاتی علیه امنیت ایالات متحده و متحدین ما طرح ریزی و یا عملی کنند. آنها همچنین پذیرفتند که اجازه ندهند ترویست ها در قلمرو تحت کنترل آنها به جذب نیرو، آموزش و یا جمع آوری کمک های مالی بپردازند. آنها همچنین موافقت کردند که برای توافق تقسیم قدرت و یک آتش بس فراگیر و همیشگی مستقیما با دولت افغانستان مذاکره کنند. بعنوان بخشی از این مجموعه توافقات، ما نیز پذیرفتیم که اگر طالبان به تعهداتشان پایبند بمانند طی یک دوره ۱۴ ماهه و در چند مرحله نیروهای خود را از افغانستان خارج کنیم.
امروز نیروهای ما خارج شده اند، جنگ برای ایالات متحده بالاخره به پایان رسیده و هزینه های گزاف این مشارکت اکنون می تواند مستقیما به نیازهای ضروری دیگر اختصاص یابد. هر چند توافقات سیاسی بین دولت افغانستان و طالبان آنگونه که پیش بینی می شد پیش نرفت. دلایل این اتفاق بسیار پیچیده است و من در روزها و هفته های پیش رو پس از کنار رفتن از خدمت نظرات خود را به اشتراک خواهم گذاشت.
توافقی که ما در دوحه منعقد کردیم، روزنه ای تاریخی برای مذاکرات جدی بین جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان برای پایان دادن به جنگ ایجاد کرد. من به نمایندگی از مردم افغانستان متاسفم که علی رغم تمام تلاش های ما و دیپلماسی گسترده میانجی گرانه از جانب من و تیم من و همچنین اصرار فراوان جامعه بین المللی، افغان ها نتوانستند از این فرصت برای پایان دادن به درگیری ۴۰ ساله خود با روحیه ای سازنده و سازشی عادلانه استفاده کنند. به همین دلیل، واقعیتهای ساده زمینی نیروی نسبی و اراده برای مبارزه نتیجه را تعیین کرد. این امر جای تاسف دارد، اما این فصل پایانی نیست. حتی طالبان نیز خود را دولت موقت معرفی می کنند.
دولت موقت طالبان و مردم افغانستان اکنون با چالش های فراوانی رو به رو هستند. اقتصاد رو به بحران است. تقلا برای ثبات، توسعه، احترام به حقوق بشر، حقوق زنان، و حقوق اقلیت ها همچنان ادامه دارد. همچنین تلاش برای پایبند نگه داشتن طالبان به تعهد خود در قبال تروریسم و اطمینان از توانایی ما برای نظارت بر پایبندی آنها و دفاع از خود در برابر تروریسم. در این دوره هدف و استراتژی ایالات متحده چه باید باشد؟ من قصد دارم در بحث و مناظره نه تنها درباره آنچه اتفاق افتاد بلکه آنچه باید در آینده انجام شود مشارکت و سهم خود را ارائه کنم.
از اعتمادی که به من داشتید سپاسگزارم، برای من افتخار بود که دوباره خدمت کنم. از همسر و خانواده ام برای حمایت بی دریغشان ممنونم. از همه همکاران خود در وزارت امور خارجه، پنتاگون و جامعه اطلاعاتی که در این ماموریت به من ملحق شدند تشکر می کنم.
ارادتمند شما
زلمی خلیلزاد
