قرن هاست که از طریق توافق نامه های صلح دو یا چند طرف سعی می کنند عواملی را که منجر به جنگ یا به منجر به پاسخ مسلحانه شده اند از بین ببرند.
راه حل سیاسی برای دستیابی به اهداف از هر جهت بهتر از جنگ است، اما فقط وقتی که توافقنامه صلح و راه حل سیاسی بر مبنای اصول باشد و موثر، مثبت و موفقیت آمیز تمام شود.
گفتگوهای صلح و امضای توافق نامه ها روی کاغذ نسبتاً آسان و کم هزینه است ، اما عملیاتی ساختن توافق نامه های امضا شده، اگرچه یک اقدام مهم است، ولی بسیار دشوار نیز تلقی می شود. البته دلیل اصلی عدم اجرای آن توافق نامه ناقص بودن و بی کیفیت بودن آن است، اما اگر توافق نامه امضا شده مبهم و گنگ نباشد، گره های پیچیده را باز می کند و تمام جنبه ها و موضوعات لازم برای پایان جنگ را شرح می دهد و فرایند اجرای آن آسان تر خواهد بود.
توافق نامه های صلح بسیاری در جهان صورت گرفته است، تعداد بسیار کمی موفق و اجرایی شده اند و حتی اکثر جنگ های بعد از توافق صلح خونین تر از جنگ های قبل از توافق صلح بوده است.
یک نویسنده خارجی درباره توافق نامه بن نوشت که توافق نامه بن جامع نبوده است، زیرا رهبران یک جناح قدرتمند مثل طالبان در آن جای نداشت، به خاطر همین توافق نامه روی کاغذ باقی ماند، اجرای آن غیرممکن شد و جنگ به مدت دو دهه به طول انجامید.
یکی از رازهای موفقیت روند صلح این است که جنبه های کلیدی در روند وجود دارد و در صورت عدم وجود، روند ناقص در نظر گرفته خواهد شد، که این روند اجرای کار را پیچیده و موانع ایجاد می کند. اگر متن امضا شده اعمال نشود، دقیقا مانند ضرب المثلی خواهد بود که می گوید: جراحی موفقیت آمیز بود، اما بیمار درگذشت.
امارت اسلامی افغانستان روند صلح با ایالات متحده را تا روز امضای توافق نامه (۱۰/۱۲/۱۳۹۸) به گونه ای امتداد بخشید كه همه این اصول در آن رعایت شود، همه موضوعاتی كه باید برای آوردن صلح در کشور مد نظر گرفته شوند.
روند صلح امارت اسلامی با ایالات متحده روز به روز مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و هیچ جنبه ای برای به تعویق انداختن روند اجرا باقی نمانده است، حتی اگر روند اجرا به تأخیر بیفتد، تقصیر متوجه طرف مقابل است و این نه تنها برای افغانهای ما ، بلکه برای جامعه جهانی نیز قابل درک و فهم است.
این واقعیت که توافقنامه صلح به آداب و رسوم مناطق مختلف بستگی دارد و با اختلاف کشورها آداب و رسوم و اعتقادات چارچوب ها و نیازهای مختلفی دارند، به همین دلیل است که سیاستمداران هیچ چارچوب و اصول خاصی را برای موفقیت آن ایجاد نکرده اند که اگر مطابق با این چارچوب خاص باشد موفق خواهد بود و اگر نباشد شکست خورده خواهد بود.
با این حال، برای موفقیت در روند صلح به طور کلی، لازم است که در مورد همه مسائل بحث شود و هیچ ابهامی، حتی مسائل مربوط به کشورهای منطقه در آن باقی نماند که این در توافق امارات اسلامی با جزئیات اجرا شده است.
همچنین در روند صلح باید گروه ها و اجتماعات نیز شرکت داشته باشند که به این اصل در توافق نامه امارات اسلامی توجه کامل و ویژه شده است.
امارت اسلامی علاوه بر جامعه و سازمانهای بین المللی، نمایندگان کشورهای منطقه، رهبران مذهبی، اعضای جامعه مدنی، سازمانهای جوانان، دانشگاه ها، نمایندگان حقوق زنان و سایر گروه های سیاسی و غیر سیاسی را گرد هم آورده است. همه در تصمیمات، برنامه ها و اقدامات سهم دارند.
با این حال، مسئله افغانستان متفاوت است. از آنجا که تنها دو طرف وجود دارد، ناتو به رهبری امریكا و امارت اسلامی افغانستان، هنوز هم به منظور امضای موفقیت آمیز روند صلح و سپس اجرای توافق نامه و اجرای آن ، امارات اسلامی توجه كامل به همه مسائل و جنبه ها داشته است.
امیدوارم که همانطور که این روند و توافقنامه با موفقیت منعقد و امضا شد، اجرای آن آسان و بدون هیچ مانعی انجام شود و تلاشهای صلح امارت اسلامی با حسن نیت عملی شود و برکت، صلح پایدار، سعادت، شکوفایی و توسعه در زمینه های علمی، اقتصادی و سیاسی حاصل کشور عزیزمان شود.
(نن تکی)
۲۰۲۱/۲۸/۲