بسته شدن تنها پایگاه هوایی خارجی هند در تاجیکستان، پایگاه آینی، ضربه ای بزرگ به دیپلماسی استراتژیک این کشور در آسیای مرکزی است. این پایگاه که در نزدیکی پایتخت تاجیکستان، دوشنبه، قرار داشت، برای هند اهمیت زیادی دارد و به عنوان تنها پایگاه عملیاتی هند در خارج از کشور، نقشی حیاتی در تقویت نفوذ این کشور در منطقه ایفا می کرد. اما بسته شدن آن اکنون پرسش هایی جدی در مورد استراتژی هند در آسیای مرکزی و قدرت های رقیب در این منطقه به وجود آورده است.
- پایگاه آیینی: نقطه عطف استراتژیک هند در آسیای مرکزی
پایگاه هوایی آیینی که در اوایل دهه ۲۰۰۰ تأسیس شد، به هند امکان می داد تا نفوذ خود را در آسیای مرکزی، به ویژه در کنار مرزهای افغانستان، گسترش دهد. این پایگاه همچنین به هند این امکان را می داد که در اتفاقاتی به مثل ورود طالبان به کابل در سال ۲۰۲۱، به سرعت عملیات های امدادی و تخلیه انجام دهد. از طرف دیگر، موقعیت استراتژیک این پایگاه به هند اجازه می داد تا حضور نظامی خود را در منطقه ای حساس حفظ کند.
با این حال، حدود چهار سال پیش هند به طور تدریجی از این پایگاه خارج شد، و بسته شدن کامل آن اکنون به یک واقعیت تبدیل شده است. این تغییر در سیاست هند ممکن است به ویژه در زمانی که چین و روسیه در آسیای مرکزی نفوذ بیشتری پیدا کرده اند، چالش هایی برای هند به همراه داشته باشد.
- کاهش عمق استراتژیک هند در آسیای مرکزی
بسته شدن پایگاه آینی نقطه ضعفی برای هند در آسیای مرکزی است. این اقدام همزمان با گسترش ابتکار «کمربند و جاده» چین و همچنین حضور نظامی مستحکم روسیه در منطقه، عمق استراتژیک هند را کاهش داده است. در شرایطی که چین به دنبال گسترش پروژه های زیرساختی خود در آسیای مرکزی است و روسیه نیز در حال تقویت روابط خود با کشورهای این منطقه است، هند با کاهش حضور نظامی خود در این منطقه از دستاوردهای استراتژیک خود کاسته است.
تحلیلگران معتقدند که بسته شدن پایگاه آینی نشان دهنده مشکلات در دیپلماسی استراتژیک هند است. اگرچه هند همچنان در تلاش است تا روابط خود با کشورهای آسیای مرکزی را حفظ کند، اما فقدان زیرساخت های مستحکم مانند پایگاه های نظامی و چالش های درگیر در روابط با قدرت های رقیب، سوالاتی را درباره توانایی هند در حفظ و گسترش نفوذ خود در این منطقه مطرح می کند.
در نهایت، بسته شدن پایگاه آینی به عنوان یکی از بزرگ ترین پایگاه های خارجی هند، نه تنها یک شکست استراتژیک برای هند به شمار می آید، بلکه نشان دهنده چالش های بلندمدت این کشور در دستیابی به اهداف دیپلماتیک و استراتژیک خود در آسیای مرکزی است. هند باید در مواجهه با رقابت فزاینده از سوی چین و روسیه، استراتژی های جدیدی برای حفظ نفوذ خود در این منطقه طراحی کند. این امر به خصوص زمانی اهمیت پیدا می کند که هند نیاز دارد تا در برابر بحران های منطقه ای، به ویژه در افغانستان، از توانمندی های خود بهره برداری کند.
مطلبی از نشریه کشمیر مدیا سرویس
