چین و تاجیکستان که از فعالیت جهادی‌های تاجیک و اویغورهای داخل افغانستان نگران‌اند، قرار است در مرز افغانستان یک پایگاه نظامی بزرگ بسازند.
رویترز در گزارشی در همین مورد نوشته است که مجلس تاجیکستان با تایید توافق چین و تاجیکستان برای ساخت این پایگاه نظامی، اعلام کرده است که هزینه ساخت این پایگاه نظامی برای واحد نیروهای ویژه پولیس تاجیکستان را دولت چین تامین خواهد کرد. به گزارش رویترز، این پایگاه در شرق ولایت خودمختار بدخشان تاجیکستان و در کوه‌های پامیر که با ولایت سین‌کیانگ چین و ولایت بدخشان افغانستان هم‌مرز است، بنا می‌شود.
در همین حال، بخش تاجیک رادیو آزادی گزارش داده است که ساخت این تاسیسات جدید نظامی، روز چهارشنبه، ۲۷ اکتبر، در مجلس نمایندگان تاجیکستان تصویب شده و قانون‌گذاران تاجیک به توافق وزارت داخله تاجیکستان و وزارت امنیت عمومی چین رای داده‌اند.
عبدالرحمان، معاون اول وزیر داخله تاجیکستان، در مجلس نمایندگان آن کشور گفته است که این پایگاه به نیروهای واکنش سریع تاجیکستان تعلق خواهد داشت و هیچ نیروی چینی در آن حضور ندارد. به گفته عبدالرحمان، چین حدود ۸.۶ میلیون دالر را برای ساخت این پایگاه نظامی هزینه می‌کند و پس از تکمیل روند ساخت‌وساز، پایگاه را به وزارت داخله تاجیکستان تحویل می‌دهد.
بخش تاجیک رادیو آزادی به نقل از طالب‌خان عظیم‌زاده، نماینده مجلس تاجیکستان، نوشته است که ایجاد این پایگاه نظامی، با اتفاق‌های اخیر در افغانستان از جمله فروپاشی دولت پیشین و تسلط طالبان بر آن کشور، مرتبط است.
توافق چین و تاجیکستان برای ساخت پایگاه نظامی در کوهستان‌های پامیر در حالی نهایی شده است که در سال ۲۰۱۸ قرار بود یک پایگاه مشترک برای نظامیان چین و افغانستان در کوهستان‌های واخان در ولایت بدخشان افغانستان ساخته شود.
در فبروری ۲۰۱۸، خبرگزاری فرانسه به نقل از ساکنان محلی واخان گزارش داد که نیروهای چینی و نیروهای افغان در این منطقه در حال گشت‌زنی و اجرای فعالیت‌های مشترک نظامی دیده شده‌اند. در آن زمان، وزارت دفاع دولت پیشین افغانستان تایید کرد که توافق میان مقام‌های نظامی دو کشور برای ایجاد یک پایگاه نظامی در واخان نهایی شده و قرار است چین هزینه مالی تاسیس این پایگاه نظامی را تامین کند.
با فروپاشی دولت پیشین افغانستان، به نظر می‌رسد چین که همچنان داشتن یک پایگاه نظامی در کوهستان‌های پامیر علاقه‌مند است، با تاجیکستان وارد مذاکره شده است. چین به دلیل سرمایه‌گذاری و تبادل همکاری‌های استخباراتی با تاجیکستان، روابط عمیق و متداومی با آن کشور دارد. هرچند مقام‌های تاجیک گفته‌اند که قرار نیست نظامیان چینی در پایگاه نظامی که چین در مرز با افغانستان می‌سازد، حضور داشته باشند، بعید به نظر می‌رسد که چین تنها به ساخت پایگاه اکتفا کند و در ماموریت نظامی آن هیچ سهمی نداشته باشد.
هرچند تصور می‌شود که چین احتمالا به دلیل توسعه برنامه‌های اقتصادی و امنیتی خود در منطقه، متحد طالبان بماند، این کشور و تاجیکستان دشمنان مشترکی در افغانستان دارند که سال‌ها با حمایت طالبان در مرزهای آنها فعال بوده‌اند. حرکت اسلامی ترکستان شرقی متشکل از جهادی‌های اویغور و جماعت انصار‌الله متشکل از جهادی‌های تاجیک، دو گروه مسلح و ستیزه‌جویند که در ۲۰ سال اخیر، در جنگ علیه دولت پیشین افغانستان و متحدان غربی آن، از متحدان سرسخت طالبان بوده‌اند.
تاجیکستان که برخلاف چین، با طالبان هیچ رابطه‌ای برقرار نکرده است، همچنان از انحصاری بودن حکومت طالبان توسط یک قوم انتقاد می‌کند.
به نظر می‌رسد سران دولت طالبان به ملاقات‌های پی‌درپی دیپلمات‌های چینی و محموله کمک‌های این کشور شامل لباس و پتوهای زمستانی، دل بسته‌اند و کمک یک میلیون دالری چین که دو روز قبل وانگ یی، وزیر خارجه چین، به ملا امیرخان متقی وعده داده، این گروه را بیشتر ذوق‌زده کرده است.
این در حالی است که کمپین بزرگ نظامی سازمان پیمان امنیت جمعی و توافق چین و تاجیکستان برای تاسیس پایگاه نظامی در مرزهای آن دو کشور با افغانستان، بیانگر نگرانی عمیق قدرت‌های منطقه از جمله چین و روسیه، از آینده افغانستان و بی‌اعتمادی عمیق آنان به طالبان است.
ایندپندنت
۲۰۲۱/۲۸/۱۰
