هبت الله اخندزاده، رهبر طالبان، در پیامی به مناسبت عید فطر در حالی از طرح‌های موثر برای پیشرفت معارف صحبت کرده است که میلیون‌‌ها دختر و زن در افغانستان از ادامهٔ تحصیل بالاتر از صنف ششم، محروم اند.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان امروز ۱۸ اپریل (۲۹ حمل) پیام عیدی رهبر این گروه را در کنار زبان‌های دری و پشتو، به زبان‌های اردو و عربی نیز نشر کرده است. رهبر طالبان ادعا کرده است که “در بخش تعلیمی، روند تعلیم و تربیه را در سراسر کشور گسترش داده و تربیه تمام فرزندان از مکلفیت‌های امارت اسلامی است که به خاطر پیشرفت بیشتر آن پلان‌های مؤثر روی دست می‌باشد.”
اما وی در مورد “گسترش” و “پلان‌های موثر” در این خصوص معلومات بیشتر ارایه نکرده است. این در حالی است که مقامات محلی طالبان یک روز پیش در ولایت‌های قندهار و هلمند بیش از ۶۰۰ صنف درسی محلی کودکان را مسدود کردند.
طالبان پس از تسلط بر افغانستان، مکاتب بالاتر از صنف ششم دختران را تا “امر ثانی” تعطیل کرده و همچنان در ماه دسمبر ۲۰۲۲، دختران و زنان را از ادامۀ تحصیل در پوهنتون‌ها نیز تا “اطلاع ثانی” منع کردند.
این گروه تعهد کرده بود که به زودی دروازه‌های مکاتب و پوهنتون‌ها را به روی دختران و زنان باز می‌کند، اما با وجود که بیش از یک و نیم سال از حکمرانی طالبان سپری می‌شود، هنوز هم دختران از ادامۀ آموزش و تحصیل محروم اند.
طالبان گفته اند که به دختران بر اساس آموزه های اسلامی فرصت تحصیل را فراهم خواهند کرد. اما شماری از مقامات حکومت طالبان بر ممانعت از تحصیل دختران انتقاد کرده و گفته اند که اسلام مانع تحصیل دختران نیست.
شیر محمد عباس ستانکزی، معاون سیاسی وزارت خارجه طالبان، در تازه‌ترین اظهارات خود گفته است که “علم برای زنان و مردان واجب است.” در ویدیویی که در رسانه‌ها منتشر شده، ستانکزی گفته است: “من شخصاً موافقم و همیشه در این باره صحبت کرده ام و همه دوستانم معتقدند که درهای علم نباید به روی کسی بسته شود.”
شماری از عالمان دین در افغانستان نیز بر منع تحصیل دختران انتقاد کرده اند، اما پس از آن ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان به عالمان دین هشدار داده گفت که در مقابل حکومت این گروه در موضوعات جنجال‌برانگیز “بغاوت” نکنند.
هبت الله در پیام عیدی‌اش بدون ذکر کدام موضوع خاص گفته است که “اگر کسی می‌خواهد که به یک بزرگ نصیحت نماید، نصیحت را به وی به گونۀ پنهان برساند، زیرا نصیحت پنهان مؤثر واقع می‌شود، آشکارا آنان را نصیحت نکنید؛ زیرا این کار به جای اثر مثبت، تاثیر منفی می‌گذارد”.
پیش از این، سراج الدین حقانی، سرپرست وزارت داخله طالبان در یک گردهمایی در ولایت خوست، مقامات ادارهٔ کنونی طالبان را به ”انحصار قدرت” متهم کرد و گفته بود که ”وضعیت کنونی قابل تحمل نیست.”
این مقام ارشد طالبان بدون ذکر نام رهبران این گروه گفته بود که ”امروز آنقدر خود را حقدار می‌دانیم که به چالش کشیدن، انحصار کردن و بدنام کردن تمام نظام در فکر و مزاج ما به یک اساس مبدل شده است.”
رهبر طالبان در حالی از نصیحت به رهبران این گروه صحبت کرده که ندا محمد ندیم منتقدین رژیم طالبان را “واجب‌القتل” خواند. ممانعت زنان و دختران از دسترسی به کار و تحصیل، واکنش‌های تند بین المللی را در قبال داشته است.
در تازه ترین مورد ملل متحد هشدار داد که عواقب این تصمامیم به دوش طالبان خواهد بود.
اما طالبان گفته اند که این همه موضوعات داخلی افغانستان است و از جامعهٔ جهانی خواسته اند تا در آن مداخله نکنند.
هبت الله اخندزاده در پیام عیدی‌اش در مورد ممانعت یا آغاز دوبارهٔ تحصیلات و اجازه کار برای دختران و زنان چیزی نگفته ، اما خواستار عدم مداخله در امور افغانستان شده است.
طالبان در ماه اگست ۲۰۲۱ بر افغانستان مسلط شدند اما تا اکنون هیچ کشوری حکومت این گروه را به رسمیت نشناخته است و کشورهای جهان همواره به ایجاد حکومت همه‌شمول در افغانستان و نیز احترام به حقوق بشر، به ویژه حقوق زنان و دختران از سوی طالبان اصرار دارند.
جامعۀ جهانی به ویژه کشورهای غربی بارها تاکید کرده اند که طالبان برای کسب مشروعیت بین المللی، ابتدا باید به رای و نظر مردم مراجعه کنند، و حقوق افغانها را تامین کنند، چون این یگانه راه برای بقای حکومت طالبان در افغانستان است.
