از آنجایی که چین عمیقاً در افغانستان با اقتصادی شکننده درگیر شده است، ناچار است با چالش های امنیتی عظیمی روبرو شود که جاه طلبی های این کشور را محدود خواهد کرد.
حملات اخیر به اتباع چینی در افغانستان نگرانیهایی را در محافل سیاست خارجی پکن برانگیخته است. پکن شهرت خودساخته ای دارد که بر اساس یک مدل کسب و کار زیرکانه ای عمل می کند. در حالی که پکن تا حدودی ریسک گریز است، اما اجازه نمی دهد ارزش ها و هنجارها مانع از منافع اقتصادی آن شوند. رفتار و سیاست های آن در قبال افغانستان تحت حاکمیت طالبان منعکس کننده این رویکرد است. چین تاکنون علیرغم مواجهه با برخی موانع، متعهد به تقویت حضور خود در این کشور برای پیشبرد اهداف استراتژیک و اقتصادی خود بوده است. با این حال، آینده برای پکن چندان امیدوارکننده به نظر نمی رسد.
ماهها قبل از تصرف کابل توسط طالبان در آگست 2021، به نظر میرسد پکن تاس خود را به نفع شورشیان مصرف کرده است. در جولای 2021، چین میزبان یک هیئت طالبان بود که ظاهراً به وانگ یی، وزیر امور خارجه چین اطمینان داده که به هیچ گروه تروریستی، به ویژه حزب اسلامی ترکستان شرقی (ETIM) اجازه نخواهد داد که فعالیتهای ضد چینی در خاک افغانستان انجام دهد. طالبان به وعده خود عمل کردند و نیروهای این حزب را از مرز افغانستان و چین دور و فعالیت های آنها را محدود کردند.
دو بُعد اساسی برای منافع پکن در افغانستان وجود دارد: ایجاد امنیت در مرزهای غربی خود از طریق کنترل جدایی طلبی اویغور و حفاظت از پروژه های کمربند و جاده در آسیای مرکزی و پاکستان. افغانستان بهعنوان یک محور برای هر دو ظاهر شده است. استراتژیهای دوگانه پکن اکنون در حال اجرا هستند.
نخست، چین خود را به عنوان ناجی طالبان معرفی کرده است، یک دوست واقعی که می تواند به آن تکیه کند زمانی که کل جامعه بین المللی نه تنها دست های خود را از افغانستان شسته است، بلکه به طور گزینشی با سیاست های طالبان مخالفت کرده است. در حالی که پکن هنوز طالبان را به رسمیت نمی شناسد، سفارت خود را در کابل با یک سفیر تعیین شده اداره می کند.
ثانیاً، چین در ادامه سیاست خود در دولت جمهوری قبلی که بر سرمایه گذاری اقتصادی در افغانستان متمرکز بود، نشان داده است که تمایل دارد پول را به بخش معادن و انرژی کشور تزریق کند و تخصص لازم را برای بازسازی کشور به کار گیرد. برای طالبانی که پول نقد ندارند، این یک چراغ روشنایی بوده است. امارات اسلامی از چشم انداز گسترش کریدور اقتصادی چین-پاکستان (CPEC) به افغانستان استقبال کرده است، هرچند که به دلیل مخالفت های شدید محلی در بلوچستان بعید به نظر می رسد.
به نظر می رسد که افغانستان به شکارگاه مناسبی برای چین تبدیل شده است که منابع طبیعی آن را در اختیار دارد. اتباع چینی بزرگترین گروه سرمایه گذاران خارجی در این کشور هستند. جای تعجب نیست که پکن واکنشی خاموش به سیاستهای ناامید کننده طالبان در مورد حقوق زنان و اقلیتها و تشکیل دولت فراگیر داشته است و سکوت کرده اند.