دو سال پس از تسلط طالبان بر افغانستان، ایالات متحده شروع به کاهش قوانینی کرده است که به خطوط هوایی تجاری اجازه می دهد بر فراز کشور در مسیرهایی پرواز کنند که زمان و مصرف سوخت را برای سفرهای شرق به غرب کاهش می دهد.
اما این مسیرهای پروازی کوتاه شده برای هند و آسیای جنوب شرقی پرسشهایی را ایجاد میکند که چرا در طول حکومت قبلی طالبان اینگونه نبود.
اگر اینگونه هم باشد، چگونه با طالبان برخورد میکنید، دلیل آنکه آنها زنان و دختران را از ورود به مکاتب و مشاغل باز میدارند، و رفتاری را انجام میدهند که کارشناسان سازمان ملل آن را شبیه به «آپارتاید جنسیتی» توصیف میکنند؟ آیا خطوط هوایی می توانند خطر پرواز در حریم هوایی کنترل نشده بر فراز کشوری را که تخمین زده می شود 4500 راکت زمین به هوا هنوز دارند، مدیریت کنند؟ و اگر یک موقعیت اضطراری داشته باشید و نیاز به فرود ناگهانی داشته باشید چه اتفاقی می افتد؟
چه کسی می خواهد بر فراز چنین کشوری پرواز کند؟ OPSGroup، سازمانی سازمانی است که در عرصه صنعت هوایی فعالیت می کند، اخیراً یک پاسخ ساده ارائه کرده است: “هیچکس!”
این گروه در گزارشی عنوان کرده است که: “هیچ سرویس کنترل رفت و آمد هواپیماها در سراسر کشور وجود ندارد، لیست به ظاهر بی پایانی از تسلیحات زمین به هوا وجود دارد که اگر خیلی در سطح پایینی پرواز کنید، ممکن است به سمت شما شلیک کنند و اگر مجبور به تغییر مسیر شوید، خوش شانس خواهید بود.”
با این حال، احتمال از سرگیری پروازهای بیش از حد، تأثیر عمده ای بر شرکت های هواپیمایی خواهد داشت.
مقامات طالبان نیز به درخواستهای مکرر آسوشیتدپرس برای اظهار نظر در مورد لغو محدودیتها پاسخ ندادند.
در حال حاضر، خارج از شرکتهای هواپیمایی داخلی و تعدادی از کشورهای همسایه، به نظر نمیرسد که هیچ شرکت هواپیمایی در این کشور شانسی داشته باشد. بخشی از آن ناشی از خطر شلیک راکت ها توسط شبهنظامیان است، زیرا از زمانی که سیا در دهه 1980 جنگجویان مجاهدین را برای جنگ با اتحاد جماهیر شوروی مسلح کردند، افغانستان غرق در موشکهای هدفگیری هواپیما بود. دیلن لی لرکه، تحلیلگر شرکت اطلاعاتی اُپن سورس جینز اظهار داشت که افغانستان همچنان ممکن است سلاح های ضد هوایی KS-19 متعلق به دوران شوروی را داشته باشد.
در حال حاضر با وجود عدم علاقه استفاده از آسمان افغانستان، خطوط هوایی در گذشته به شدت از این مسیر استفاده می کردند. گزارش ماه نومبر 2014 از سازمان بین المللی هوانوردی غیرنظامی اشاره کرد که از پروازهای نزدیک به صفر در سال 2002، حدود 12 سال بعد، سالانه بیش از 100 هزار پرواز از آسمان کشور افزایش یافت. قبل از تسلط طالبان، دولت برای هر پرواز 700 دالر هزینه برای پرواز بر فراز کشور دریافت می کرد که می تواند مبلغ قابل توجهی باشد زیرا افغانستان همچنان در بحران اقتصادی فرو رفته است.
با این حال، به گفته مقامات طالبان، آنها در حال حاضر از پروازهای محدود در حال پرواز، سود می برند. تلویزیون طلوع به نقل از امام الدین احمدی، سخنگوی وزارت ترانسپورت و هوانوردی، گفت که افغانستان در چهار ماه گذشته بیش از 8.4 میلیون دالر از هزینه پروازهای هوایی عاید خود کرده است.
این وزارتخانه همچنین گفت که این پول را از انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی، انجمن تجاری خطوط هوایی جهان، دریافت کرده است. با این حال، انجمن بین المللی حمل و نقل هوایی در بیانیهای به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که قراردادش با افغانستان برای دریافت هزینه پرواز «از سپتامبر 2021 به حالت تعلیق درآمده است» تا از تحریمهای بینالمللی علیه طالبان پیروی کند.
در این بیانیه آمده است: «از آن تاریخ هیچ پرداختی انجام نشده است.»