نزدیک به صد مسلمان شیعه افغانستان در اکتبر ۲۰۲۱ در حملات به مساجد کشته شدند. قومیت و مذهب برای درک سیاست ها و درگیری های امروز افغانستان کلیدی است!
چهار گروه قومی بزرگ در افغانستان هستند. بزرگترین گروه قومی در افغانستان که حدود ۴۵ درصد از جمعیت را تشکیل می دهند و بیشتر در جنوب و شرق کشور متمرکز هستند، پشتون های مسلمان سنی هستند.
جمعیت پشتون توسط خط دیورند مرز بین پاکستان و افغانستان به دو نیم تقسیم شده است و سابقه طولانی در به چالش کشیدن اقتدار دولتی و مشروعیت مرزهای رسمی در هر دو کشور دارد! قدرت رزمی قبایل پشتون آنها را در سیاست افغانستان بسیار تاثیرگذار می سازد!
دومین گروه قومی در افغانستان تاجیک ها هستند. تاجیک ها که حدود ۳۰ درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند و عمدتا در شمال شرق و غرب متمرکز هستند، به طور کلی توسط پشتون ها به عنوان بخشی از بافت زندگی در افغانستان پذیرفته شده اند، شاید به دلیل پایبندی مشترک آنها به اسلام سنی!
سومین گروه بزرگ مسلمان سنی، ازبک ها و ترکمن های نزدیک در شمال کشور هستند که حدود ۱۰ درصد جمعیت را تشکیل می دهند. گروه دیگر هزاره ها هستند که حدود ۱۵ درصد از جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند و در طول تاریخ از فقیرترین و به حاشیه رانده شده ترین مردم افغانستان بوده اند!
ارتش ایالات متحده به افغانستان حمله کرد و با رهبران محلی اقلیت و برخی از جنگ سالاران پشتون متحد شد تا طالبان را بیرون کند. این جنگ سالاران در نهایت اکثر پست های کلیدی را در رژیمی که ائتلاف به رهبری ایالات متحده در کابل ایجاد کرده بود، پر کردند!
در سال ۲۰۰۴، سه سال پس از شروع اشغال ایالات متحده، طالبان عمدتا پشتون به عنوان یک نیروی شورشی برای مبارزه با اشغالگری تحت رهبری ایالات متحده و رژیمی که در افغانستان ایجاد کرده بود سازماندهی مجدد کردند!
یکی از محصولات جانبی اشغال افغانستان توسط ایالات متحده، توسعه شاخه محلی داعش به نام شاخه خراسان بود. این سازمان توسط افراد ناراضی جدا شده از طالبان تشکیل شد!
بازگشت طالبان به کابل پس از خروج نیروهای آمریکایی، بازگشت به ترکیب روستایی پشتون است. اکثر رهبران طالبان پشتون های روستایی هستند که تحصیلات خود را در مدارس پشتون نشین پاکستان گذرانده اند. تنها سه نفر از ۲۴ عضو دولت موقت طالبان پشتون نیستند، آنها تاجیک هستند!
طالبان کشور را به گونه ای اداره می کنند که درک آنها از اسلام لزوما با سایر افغان‌های هر چند مذهبی مشترک نیست. در این میان، داعش حملات تروریستی گسترده ای را به مساجد شیعیان انجام می دهد!
یکی از اهداف حملات داعش این است که با توسل به احساسات ضد شیعه در میان پشتون ها، به ویژه پس از عقب نشینی ایالات متحده و موفقیت های طالبان در میدان جنگ، جذب نیرو کند تا به اقدامات ضد دولتی خود ادامه دهد!
دکان هرالد
۲۰۲۱/۲۶/۱۰
