بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان در گزارش تازه اش، پروژه ایالات متحده امریکا را برای توسعه معادن افغانستان شکست خورده اعلام کرده است.
بربنیاد این گزارش، ایالات متحده امریکا نزدیک به یک میلیارد دالر در بخش بررسی و اکتشاف معادن افغانستان سرمایه‌گذاری کرده؛ اما این سرمایه‌گذاری نتیجه‌ی دلخواه نداده است.
بربنیاد گزارش، این سرمایه‌گذاری از سال ۱۳۸۲ تا سال ۱۳۹۹ هجری خورشیدی انجام شده است.
در این گزارش آمده است: «ایالات متحده امریکا با وجود تلاش‌هایش در بیش از ۱۷ سال و مصرف صدها میلیون دالر، نتوانست بر چالش‌های زیاد در افغانستان غلبه کند از همین رو پیشرفت در افغانستان ناچیز بود و پایدار نبود.»
آصف ننگ، آگاه مسایل اقتصادی، گفت: «در سکتور معادن بیش از یک میلیارد دالر سرمایه‌گذاری شد اما مطلقاً پدیده فساد، استفاده سوء از صلاحیت‌ها و قرارداد معادن به شکل تکرار و فسخ شدن آن، سبب شد تا سرمایه‌گذاری در این زمینه بی‌نتیجه بماند.»
در این گزارش همچنان آمده است که فساد، استخراج غیرقانونی معادن، نبود امنیت، کمبود زیرساخت‌ها و عوامل دیگر سبب موفق نشدن افغانستان در صنعت استخراج معادن شده است.
ازسویی‌هم، شماری از آگاهان مسایل اقتصادی می‌گویند که اگر معادن به گونه فنی و حرفه‌یی استخراج شوند، افغانستان به خودبسندگی خواهد رسید.
نازکمیر زیارمل، آگاه مسایل اقتصادی، می‌گوید: «اگر این معادن به شکل مسلکی و اساسی استخراج شود پروسس مواد استخراج شده در کشور صورت گیرد و این مواد به شکل پخته به بیرون از کشور صادر گردد می‌تواند افغانستان را به سوی صنعتی شدن سوق دهد و اقتصاد افغانستان را به پا ایستاد کند.»
دریا خان بهیر، آگاه مسایل اقتصادی، می‌گوید: «اگر قرار باشد از معادن افغانستان بهتر و بیشتر استفاده شود بهتر خواهد بود تا یک تیم متخصص و مجرب در این عرصه به کار گماشته شود تا معادن افغانستان را دوباره مطالعه کند.»
در دو دهه گذشته، قرارداد دو معدن بزرگ افغانستان با سرمایه‌گذاران خارجی امضا شده است. قرارداد مس عینک لوگر در سال ۲۰۰۸ میلادی با شرکت «ام سی سی» و پس از آن قرارداد حوزه نفتی آمو دریا با شرکت ملی نفت چین به امضا رسید.
