سیاستمداران اغلب منافع بلندمدت کشورشان را بر حفظ اتحادهای دائمی با کشورها یا گروه‌های خاص اولویت می‌دهند. در مورد رابطه پاکستان با طالبان، حملات تروریستی اخیر در داخل کشور نشان می‌دهد که رهبران پاکستان ممکن است پیامدهای بالقوه حمایت خود از این گروه را اشتباه محاسبه کرده باشند. دولت و نهادهای امنیتی در پاکستان ممکن است تأثیر منفی حمایت مستقیم یا غیرمستقیم خود از طالبان را به طور کامل پیش بینی نکرده باشند که منجر به افزایش خشونت و بی ثباتی در داخل خود پاکستان شده است.
همانطور که از دهه 1990 تا کنون شاهد آن بوده ایم، پاکستان همواره با رویکرد خود در قبال افغانستان بسیار نامشخص و ناواضح بوده است. خروج ایالات متحده از افغانستان در 31 اگست 2021، وضعیت هشدار دهنده ای برای پاکستان بود، زیرا از نظر ژئوپلیتیکی و همچنین ایدئولوژیک نزدیک ترین همسایه افغانستان می باشد که سطح جدیدی از ناپایداری و بی ثباتی را در منطقه به ارمغان آورد. بازگشت طالبان به قدرت پتانسیل ایجاد چالش های امنیتی مهم برای پاکستان و همچنین پیامدهای اقتصادی و انسانی را دارد.
اگر به گذشته پیش از عقب نشینی آمریکا نگاهی بی اندازیم، سیاست پاکستان در قبال افغانستان بر سه اصل استوار بود که به آنها اشاره شد، سلیم صافی مسائل جنگ و صلح اظهار داشته است که سیاست پاکستان در قبال افغانستان بر اساس سه فرض ناقص است: یکی، حضور آمریکایی ها مشکل اصلی در افغانستان بود. افغانستان؛ دو نفر، اشرف غنی، حامد کرزی و عبدالله دشمنان پاکستان بودند و طالبان دوست و سوم اینکه هیچ ارتباطی بین طالبان افغانستان و تحریک طالبان پاکستان وجود ندارد. پاکستان با این طرز فکر از طالبان استقبال کرد.
با این حال، از آن زمان وضعیت به طور قابل توجهی تغییر کرده است. بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان واقعیت جدیدی را ایجاد کرده است. پیوندهای ایدئولوژیک طالبان با گروه های افراطی مانند تحریک طالبان پاکستان (TTP) این پتانسیل را دارد که به افزایش خشونت در داخل مرزهای پاکستان دامن بزند.
علاوه بر این، بحران انسانی در افغانستان مسئولیت قابل توجهی را برای پاکستان ایجاد کرده است که در حال حاضر با چالش های اقتصادی و اجتماعی خود دست و پنجه نرم می کند.
وضعیت کنونی پاکستان به طرز وحشتناکی یادآور دهه 1990 است که این کشور از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان حمایت کرد. در آن زمان، دولت و نهادهای امنیتی در پاکستان بر این باور بودند که طالبان یک متحد قابل اعتماد خواهند بود و حکومت آنها در افغانستان منافع استراتژیک برای پاکستان به همراه خواهد داشت.
با این حال، این رویکرد در نهایت نتیجه معکوس داد، زیرا ایدئولوژی افراطی طالبان و حمایت از گروه هایی مانند تی تی پی باعث افزایش خشونت و بی ثباتی در داخل مرزهای پاکستان شد.
در پایان، وضعیت پاکستان پیچیده و چالش برانگیز است و نیازمند رویکردی دقیق و استراتژیک از سوی دولت و نهادهای امنیتی است. در حالی که ممکن است حمایت از طالبان فواید کوتاه مدت داشته باشد، پاکستان باید هزینه های بالقوه بلندمدت این رویکرد را، به ویژه با توجه به روابط این گروه با گروه های افراطی و بحران انسانی در افغانستان، در نظر بگیرد.
باید گفت که سیاست پاکستان در قبال افغانستان ناقص بوده و حمایت این کشور از طالبان پتانسیل افزایش خشونت در داخل مرزهای پاکستان را دارد. پاکستان باید رویکرد محتاطانه و استراتژیک تری در قبال افغانستان و طالبان اتخاذ کند و هزینه های بالقوه درازمدت اقدامات خود را در نظر بگیرد. در غیر این صورت، پاکستان ممکن است خود را با موج دیگری از حملات تروریستی و بی ثباتی اقتصادی در سال های آینده ببیند.
(مدرن دیپلماسی / 4 اپریل 2023)
