۲۰۲۲، نخستین سالی است که امارت اسلامی، تسلط بر همه ولایت‌های افغانستان را تجربه می‌کند؛ سالی که انتظار می‌رفت دیگر گواه رویدادهای دهشت‌افکنی نباشد؛ اما این گونه نبود و صدها شهروند در رویدادهای مختلفی در گوشه و کنار افغانستان، کشته و زخمی شدند. پیش از ۲۰۲۲ بیشتر ناامنی‌ها و درگیری‌ها میان نیروهای امارت اسلامی که در برابر حکومت جمهوری می‌جنگیدند، جریان داشت و با سقوط نظام جمهوری و روی‌کارآمدن امارت اسلامی در رأس قدرت افغانستان، انتظار می‌رفت که از سطح جنگ و ناامنی‌ها در کشور کاسته شود و پس از نزدیک به چهار دهه جنگ و ناامنی مردم از نگاه درگیری‌های مسلحانه و ناامنی‌ها که بیشتر غیرنظامیان را آسیب رسانده و از آنان قربانی گرفته است، نفس راحت‌تر بکشند؛ اما برخلاف چنین انتظارات، در جریان سال ۲۰۲۲ کشور گواه رویدادهای ناخوش و خونین بسیاری بود.
اسدالله ندیم، آگاه مسائل نظامی، در باره‌ی وضعیت امنیتی در جریان سال ۲۰۲۲ میلادی که کشور گواه آن بود، می‌گوید: «وضعیت امنیتی در جریان سال ۲۰۲۲ به طور عمومی نسبت به سال‌های گذشته کمی بهتر است؛ به این معنا که عملیات‌های بزرگ و جنگ‌های بزرگ جبهه‌ای وجود ندارد و فقط در چند مناطق در پنجشیر، اندراب و بعضی مناطق تخار و غزنی جنگ‌های چریکی وجود دارد؛ اما مسئله‌ی مهم این است که مصونیت وجود ندارد.» در کنار این که درگیری‌های چریکی در برخی از نقاط کشور وجود دارد؛ اما بیش‌ترین ناامنی‌ها ناشی از حمله‌های هراس‌افگنانه‌ی انتحاری و انفجاری بود.
شاخه‌ی خراسان گروه داعش، پشت خون‌بارترین و دل‌خراش‌ترین رویدادهای امنیتی که در جریان سال ۲۰۲۲ در نقاط مختلف کشور رخ داد، قرار داشت. حمله بر مسجد شیعیان در شهر مزارشریف، مرکز بلخ در اول ثور ۱۴۰۱، یکی از مهم‌ترین حمله‌های گروه داعش در جریان سال ۲۰۲۲ بود. در نتیجه‌ی این حمله که در مسجد «سه‌دکان» در شهر مزارشریف رخ داد، بیش از ۳۰ تن کشته شدند و بالاتر از ۸۰ تن دیگر زخم برداشتند. یک روز پس از حمله بر مسجد «سه‌دکان» در مزارشریف، گروه داعش حمله‌ی دیگری را در مسجد «مولوی سکندر» در ولسوالی امام‌صاحب ولایت کندز سازمان‌دهی کرد که در نتیجه‌ی آن ۳۶ تن به شمول ۱۲ کودک کشته شدند و ۴۷ تن دیگر به شمول پنج کودک زخم برداشتند.
حمله‌ی انتحاری خونین دیگر، روز یازدهم سنبله‌ی ۱۴۰۱ در هرات رخ داد که مجیب‌الرحمان انصاری، خطیب مسجد جامع گازرگاه شهر هرات را هدف قرار داد و به شمول این عالم دین، ۲۱ تن کشته و ۲۰ تن دیگر زخمی شدند. مسئولیت این حمله را هنوز فرد یا گروهی بر عهده نگرفته است.
حمله‌ی انفجاری در مدرسه‌‌ی جهادیه‌ی ولایت سمنگان که در نتیجه‌ی آن بیش از ۴۰ تن کشته و زخمی شدند، از جمله حمله‌های خونین سال ۲۰۲۲ بود. این انفجار، پس از چاشت دهم قوس، در هنگام ادای نماز جماعت در مدرسه‌‌ی جهادیه‌ی سمنگان در مربوطات شهر ایبک، مرکز این ولایت، رخ داد.
به همین ترتیب، خونین‌ترین حمله‌ی انتحاری در ۲۰۲۲ حمله بر مرکز آموزشی کاج بود که منجر به کشته‌شدن ۵۳ تن و زخمی‌شدن ۱۱۰ تن شد. مسئولیت این حمله را هم فرد یا گروهی بر عهده نگرفت و واکنش‌های بسیاری را در داخل و بیرون از کشور به هم‌راه داشت. حمله‌های انفجاری و انتحاری که در جریان یک سال گذشته در نقاط مختلف کشور رخ داده، بیشتر غیرنظامیان، اقلیت‌های مذهبی و اعضا و طرف‌داران امارت اسلامی را آماج قرار داده است. در بیشتر حمله‌های ضدامنیتی که در جریان سال ۲۰۲۲ در سراسر کشور رخ داده، شهروندان شیعه‌مذهب و جامعه‌ی هزاره‌ی افغانستان هدف قرار گرفته اند.
با این که گروه مخالف مسلح قدرت‌مندی در برابر امارت اسلامی در افغانستان وجود ندارد تا عملیات میدانی را علیه حکومت راه‌اندازی کند؛ اما حمله‌های انتحاری و انفجاری بسیاری در این سال رخ داد و صدها شهروند را در سوگ ازدست‌دادن عزیزان شان نشاند. بر اساس گزارش‌ها، بیشتر این حمله‌ها توسط گروه داعش سازمان‌دهی شده است؛ گروهی که به باور آگاهان، تهدید جدی برای شهروندان افغانستان به شمار می‌رود. در کنار این، در جریان سال ۲۰۲۲ نقاط مختلف در ولایت‌های پنجشیر، بغلان، تخار و بدخشان گواه درگیری‌های مسلحانه‌ی امارت اسلامی با مخالفان مسلح خود بود.
