ما از گذشته آموخته ایم که بدون یک تسویه حساب سیاسی کامل در میان ذینفعان افغان و تقسیم قدرت از طریق انتخابات آزاد و عادلانه مورد قبول همه، احتمال بروز هرج و مرج دیگری به شکل درگیری میان جناح های آن همچنان وجود دارد!
توافقنامه کنونی بر آن بوده است تا از استفاده هر گروه یا فردی از خاک افغانستان در برابر امنیت آمریکا و متحدانش جلوگیری شود و مکانیسمی برای خروج نیروهای امریکایی و آتش بس همه جانبه وجود داشته باشد!
در سه ماهه آخر سال ۲۰۲۰، کنفرانسی برای افغانستان در ژنیو برگزار شد که حدود ۱۰۰ کشور و سازمان بین المللی در آن شرکت کردند. ایالات متحده، اتحادیه اروپا و سایر اهدا کنندگان حدود ۳ میلیارد دالر برای سال آینده و ۱۲ میلیارد دالر برای چهار سال آینده تعهد کردند!
آنچه مهم بود این بود که وعده ها منوط به پیشرفت ملموس در مذاکرات صلح و آتش بس بودند. اتحادیه اروپا نیز کمک ها را مشروط بر حفظ دستاوردهای حقوق بشر دانست!
اکنون مذاکرات بین الافغانی در جریان است و اختلافات آشتی ناپذیری همچون نوع حکومت دینی باشد یا جمهوری، تفسیر شرع در قانون اساسی، وضعیت زنان و وضعیت سایر اقلیت های قومی و مذهبی به ویژه شیعیان، بین دو طرف وجود دارد.
در پیش بینی آینده افغانستان، سوالات مهمی برای پرسیدن وجود دارد: آیا همه نیروهای ناتو در ماه مه ۲۰۲۱ خارج می شوند؟ در صورت عقب نشینی نیروها، سیا نیز افغانستان را ترک می کند؟ القاعده و داعش چطور؟
واقعیت این است که پس از تقریبا دو دهه، ایالات متحده و دولت افغانستان در بسیاری از جنبه ها مانند ملت سازی، اصلاحات دموکراتیک، کنترل موثر ارضی کشور برای اهداف حاکمیت و پیشبرد حاکمیت قانون در افغانستان شکست خورده اند.
یک نظر سنجی اخیر که توسط یک خبرگزاری انجام شده ادعا می کند که طالبان ۵۲ درصد از خاک کشور را تحت کنترل دارند. حضور داعش در برخی مناطق افغانستان نیز تایید شده است.
از نظر سیاسی به نظر نمی رسد که ایالات متحده مایل به جنگ با طالبان در صورت عدم حل و فصل سیاسی قبل از ماه می ۲۰۲۱ باشد، در این صورت، طالبان قدرت نو ظهور به عنوان قدرتمندترین ذینفع در کشور خواهد بود!
سال ۲۰۲۱ می تواند یک سال ساخت یا شکست برای افغانستان باشد. مسیر پیش رو باید تمدید مهلت خروج تمام نیروهای خارجی بیش از ماه می ۲۰۲۱ تا زمان حل و فصل کامل سیاسی باشد و طالبان باید این فرصت را تایید کنند تا به صلح فرصتی بدهند تا تاریخ بار دیگر تکرار نشود!
(گلوبال ولج اسپیس)
۲۰۲۱/۳/۳
